ヤオ族の掛け軸

同僚の先生の研究室に、掛け軸が飾られていました。

ひと目見たときから、「もしかして、これはヤオ族（中国名：瑶族）のものでは…？」と思っていたのですが、本日じっくり拝見させていただいたところ、その予感はどうやら的中していたようです。

僕がこうした掛け軸に出会ったのは、1999年。タイ・ナーン県プア郡にあるヤオ族の村で見たのが最初でした。その後は、チェンマイの民族学研究所やナイトバザールの古物店で何度か目にしましたが、なかなか入手には至らず。いつか自分で手に入れよう…と思っていた矢先、そのナイトバザールの店は閉店してしまいました。

今回拝見した掛け軸のうちの1枚（この写真の1枚目）には、「馮法廣」という裏書きがありました。「馮」はヤオ族の代表的な姓のひとつであり、「馮法廣」はその始祖として描かれることの多い人物。この掛け軸も、まさにその系譜を描いたもののようです。

この貴重な掛け軸の持ち主である同僚の先生は、日本中世絵巻物のご専門。ご友人から譲り受けたものだそうで、出所などは詳しくわかっていなかったとのことでした。まさか、椙山女学園大学でこんなすごいものに出会えるとは…驚きと感謝の気持ちでいっぱいです。

主の平和。

ในห้องทำงานของอาจารย์เพื่อนร่วมงานคนหนึ่ง

มีภาพแขวนม้วนผ้า (คะเคะจิคุ) ที่น่าสนใจแขวนอยู่

ตั้งแต่แรกเห็นก็รู้สึกว่า “นี่อาจจะเป็นของชนเผ่าเย้าจากจีนหรือเปล่านะ…”

วันนี้ได้มีโอกาสดูอย่างละเอียด ก็พบว่าดูเหมือนจะใช่จริง ๆ ด้วย

ครั้งแรกที่ผมได้เห็นภาพแขวนแบบนี้ คือเมื่อปี 1999

ที่หมู่บ้านของชนเผ่าเย้าในอำเภอปัว จังหวัดน่าน ประเทศไทย

หลังจากนั้นก็เคยเห็นตามสถาบันชาติพันธุ์วิทยาที่เชียงใหม่

หรือตามร้านขายของเก่าในไนท์บาซาร์บ้าง

เคยตั้งใจไว้ว่าถ้ามีโอกาสและฐานะดีขึ้นจะซื้อเก็บไว้เองสักผืน

แต่ร้านในไนท์บาซาร์ก็ปิดไปเสียก่อน

หนึ่งในภาพที่ได้ชมในวันนี้ (ภาพแรกในโพสต์นี้)

มีลายมือเขียนคำว่า “馮法廣” อยู่ด้านหลัง

“馮” เป็นหนึ่งในนามสกุลหลักของชนเผ่าเย้า

และ “馮法廣” มักถือเป็นบรรพบุรุษต้นตระกูล

ดูเหมือนว่าภาพนี้จะเป็นแผนผังลำดับเครือญาติที่เริ่มจากเขา

อาจารย์เจ้าของภาพแขวนนี้เป็นผู้เชี่ยวชาญด้านภาพม้วนจากยุคกลางของญี่ปุ่น

ได้รับภาพนี้มาจากเพื่อน และไม่ทราบแหล่งที่มาที่แน่ชัด

ไม่น่าเชื่อเลยว่าผมจะได้พบของมีค่าทางวัฒนธรรมแบบนี้ในมหาวิทยาลัยSugiyama Jogakuen

รู้สึกทั้งแปลกใจและขอบคุณมากจริง ๆ ครับ